Dooi

Roos en Tim – Volle magen

Winterreis

Ik kende het wel, van televisie: de stationshal van Utrecht cs volmensen die verder willen, meestal naar huis, maar dat niet kunnen omdat’het treinverkeer gestremd is’. En nu ben ik er zelf bij geweest. Deinformatieborden zeggen niets, de informatiemedewerkers weten niets ende omroepinstallatie biedt ons ter compensatie gratis koffie en theeaan. En vertelt dat we beter niet met de trein kunnen reizen aangezienhet helemaal niet zeker is dat we onze bestemming zullen bereiken.
De menigte is gelijkmatig over de ruimte verdeeld, er wordtgetelefoneerd. Plots wordt omgeroepen dat van spoor 4 een stoptrein zalvertrekken in de richting … Voor de meesten is dat eenteleurstelling, maar van her en der haasten mensen zich naar het perronvan belofte. Voor mij werd dat perron 1, met een stoptrein naar Zwolle.En iets dergelijks had ik al meegemaakt in Haarlem en Amsterdam, waarik een uur zat te lezen (Tikoes)in een trein die uiteindelijk toch niet wilde vertrekken. Je begrijptdat mijn thuisreis wat langer duurde dan voorzien en gewenst en dat ikniet in Laren ben geweest voor de andere helft van de Mauvetentoonstelling. Daardoor ben ik heel wat schapen misgelopen.

Grappig relativerend verhaal over de schapen van Mauve. Zijnschilderijen met kuddetje, het waren zelden meer dan 37 schapen volgensmij, en hoeder werdendestijds voor de Amerikaanse markt ingedeeld in twee categoriexc3xabn: sheepcoming en sheep going. Waarbij een schilderij uit de eerste groep toch wel wat duurder uitkwam dan een waarop de schapen naar de kijker toe liepen.

Cxc3xa9zanne, Picasso, Mondriaan. En Sally Mann…

De drie genoemde heren, allen dood, legden het voor mij toch af tegen Sally Mann. In ieder geval op 18 december 2009. Wat je misschien niet zou verwachten.

Nee, ik ga hun belang voor de Kunst natuurlijk niet ter discussie stellen. Wat het illustreren van dat belang betreft was de tentoonstelling ook geslaagd, al dacht ik op een gegeven moment wel, vooral waar het ging om het eerste begin van het kubisme: waar blijft Braque? Het grappige is dat die gedachte mij vooral werd aangerijkt door de tentoonstelingmakers zelf; zij lieten zijn naam in de begeleidende teksten wel eens vallen en lieten daarbij ook een paar plaatjes van werk van hem zien.
Cxc3xa9zanne kun je dus gerust een wegbereider voor Picasso en Mondriaan (en vele anderen) noemen. Dat gezegd zijnde moet je echter meteen vaststellen dat Picasso en Mondriaan verder niet zoveel gemeen hebben gehad. Hun uitgangspunt was al verschillend. Picasso begon en eindigde met de menselijke figuur als onderwerp, Mondriaan begon met het landschap. En eindigde met de volstrekte abstractie.  Zijn doel was niet de werkelijkheid omvattender te vatten door er in zijn uitbeelding heel vrij mee om te gaan, zoals dat voor Picasso (en andere kubisten) wel gold. Bij Mondriaan gaat het niet om een veelomvattender (dan de werkelijkheid) weergave van bijvoorbeeld het onderwerp ‘vrouw met gitaar’, maar om Compositie nr. x.

Maar dat wisten we eigenlijk al wel.

Het manco van deze tentoonstelling zat hem er voor mij toch in dat maar xc3xa9xc3xa9n schilderij, nou ja twee dan, mij echt raakte. ‘Grote Bomen’ van Cxc3xa9zanne…

(als schilderij wat minder helder dan op deze afbeelding, wat de ‘diepte’ ten goed komt) en Victory Boogie Woogie van Mondriaan.

Dat was anders bij de foto’s van Sally Mann in het Fotomuseum.  Vooral de foto’s in de series over haar gezin en ook die uit de serie Deep South zijn prachtig.  Maar misschien laat ik mij te gemakkelijk op sleeptouw nemen door de melancholieke schoonheid die ze ademen, en de grote formaten? Maar er is ook vaak wel iets grappigs in haar werk

Hooiboog van L. Rabus (fragment)

Ik mis het een en ander…

Ik heb mijn stad nog niet verlaten of er gebeuren allerlei enerverende dingen. Meer dan twintig centimeter sneeuw, een stroomstoring en ook nog Het Glazen Huis (dat onder deze omstandigheden al bijna Het Behouden Huis mag heten). Maar dat laatste werd natuurlijk ruim van tevoren aangekondigd en was ook helemaal geen reden om thuis te blijven. Het is een zeer eigentijds fenomeen, dat Huis van Glas. Het goede doen als evenement, het goede doel als marketinginstrument. Lees maar wat Dirk Nijdam van Marketing Groningen erover zegt (in de VK):

"De betrokkenheid en sociale cohesie zijn hartverwarmend. De komst van het Glazen Huis gaat Groningen   goed doen. Vorig jaar, toen het in Breda stond, kwamen er   200 duizend mensen op af. Groningen heeft meer een regiofunctie dan Breda,   dus ik denk dat we dat minstens gaan evenaren."

Voor de goede orde: het gaat erom geld in te zamelen voor malariabestrijding. "Jouw plaat tegen malaria. Net wat de wereld nodig heeft". Zoiets.

Theo van Doesburg

Vandaag zag ik in De Lakenhal in Leiden de tentoonstelling ‘Van  Doesburg and the International Avant-Garde: constructing a World’. Een mooie gelegenheid om mijn gedachten en ideeen over De Stijl wat op te frissen. ’t Is een mooie, veelzijdige tentoonstelling met werk van veel meer kunstenaars dan van van Doesburg alleen.

Bijzonder is het bijvoorbeeld te zien dat de compositie van een glas in lood raam als dit:

is begonnen als een schetsmatige weergave van een straat waarover een koets op het punt staat een brug op te rijden, bij schemering (de koets bevindt zich in de linker helft van het beeld, de brug in de rechter).

Uiteindelijk bleven er toch een paar vragen over:

• hoe was de verhouding van kunstenaars als van Doesburg tot ‘de verf’? In de volstrekt geometrische schilderijen opgebouwd uit lijnen en kleuren zie je dat de meeste vlakken vrij glad zijn aangebracht terwijl een enkel ander duidelijke penseelstreken of zelfs relief toont.
• hoe kun je tegelijkertijd een belangrijk propagandist van De Stijl zijn en op toernee gaan met Dada, dat naar ik dacht toch veel minder bestaat bij wetten en regels?
• als in de tweede helft van de jaren twintig een kunstenaar een werk als dit maakt:

is dat dan te beschouwen als werk dat ontstaan is vanuit eigenheid, is of er toch eerder sprake van epigonisme?